Đi làm để kiếm tiền. Có tiền rồi thì sẽ mua được mọi thứ mình muốn. Có tiền rồi sẽ lo được cho gia đình. Cho những người mình yêu thương. Và khi có được mọi thứ. Chắc mình sẽ hạnh phúc. Chỉ có tiền thì mới làm cho bản thân và người khác hạnh phúc được.

Vậy nên mục tiêu cuối cùng là kiếm tiền rồi đi mua hạnh phúc.

Trước giờ ta vẫn vậy. Vẫn ở trong cái vòng lẩn quẩn ấy. Và rồi cho đến một ngày đẹp trời. Khi ta có đầy đủ mọi thứ ta muốn. Ta mới nhận thấy rằng. Sao mình vẫn chưa hạnh phúc, như mình nghĩ.

Ta dành cả thanh xuân, niềm vui, sự tự do, sở thích, thậm chí kể cả ước mơ để cống hiến để đổi lấy đồng tiền. Đến khi có được tiền rồi, thì bên trong ta lại trở nên trống rỗng. Vậy cho đến cuối cùng.

• Ta đang hy sinh mọi thứ vì điều gì?
• Tại sao ta phải hy sinh vì hạnh phúc của người khác.
• Tại sao người khác phải hạnh phúc vì sự hy sinh của ta.

Tôi đang ở đây. Tôi đang loay hoay với những câu hỏi lộn xộn, mơ hồ về ý nghĩa thật sự của sự hy sinh cho hạnh phúc.

Vậy hạnh phúc là gì?

Mỗi người chúng ta là một cá thể độc lập. Ta có những ước mơ, hoài bão, sở thích, niềm tin, lối suy nghĩ, quan điểm sống khác nhau. Vậy nên chắc chắn khái niệm về hạnh phúc của mỗi người cũng sẽ chẳng giống nhau. Có thể nói khái niệm hạnh phúc là một phạm trù mang tính cá nhân rất nhiều.

Có những người, hạnh phúc với họ là kiếm thật nhiều tiền. Tậu được thật nhiều tài sản. Nhưng với một số khác. Hạnh phúc đối với họ đơn giản là được quây quần cùng ăn một bữa cơm gia đình ấm cúng. Với nhiều người, hạnh phúc là được đi đây đi đó, tung hoàng ngang dọc khắp nơi trên thế giới. Và lại có những người, hạnh phúc là chỉ mong được bình an, sống một cuộc đời trọn vẹn.

Không có hạnh phúc nào đúng. Cũng chẳng có hạnh phúc nào là sai. Dù nó là khái niệm nào đi chăng nữa. Thì hạnh phúc là khái niệm riêng của mỗi người. Nên đôi khi cái ta nghĩ là hạnh phúc. Nhưng khi áp dụng lên một số người thì lại không như thế.

Bạn không là họ. Bạn không mang những gánh nặng. Những áp lực vô hình như họ. Cho nên bạn không thể lấy trải nghiệm của bản thân mà áp đặt lên hạnh phúc của người khác được.

Vì thế đừng cho rằng mình cao cả. Đừng thấy bản thân đã hy sinh quá nhiều cho người khác. Rồi những điều mình làm chắc chắn sẽ mang lại hạnh phúc cho họ, mà bắt họ phải nhận lấy nó. Để rồi khi người ta không trân trọng cái sự hy sinh đó, thì ta lại buồn, thất vọng và tổn thương. Tại sao tôi đã hy sinh đến vậy. Mà người ta không trận trọng và biết ơn nó ?

Rồi trách người khác sao quá vô tâm. Trách cuộc đời này sao thiếu công bằng với ta như vậy.

Thật ra con người mà ai mà chẳng có tâm. Ai cũng có trái tim mà. Chẳng qua là trái tim của họ không dành cho mình. Không cùng 1 định hướng với mình mà thôi.

Nên đôi khi, cha mẹ nghĩ rằng. Chỉ cần kiếm thật nhiều tiền. Mua cho con những thứ tốt nhất. Cho con được sống trong môi trường tiện nghi nhất. Thì con cái sẽ hạnh phúc. Nhưng đâu biết rằng, đôi khi con cái chỉ muốn được cùng cha mẹ ăn một bữa cơm. Được cha mẹ hỏi han về những vấn đề trong cuộc sống.

Hay con cái nghĩ rằng, chỉ cần kiếm thật nhiều tiền gửi về cho cha mẹ thì cha mẹ sẽ hạnh phúc. Nhưng con cái đâu biết rằng, điều cha mẹ mong muốn nhất là được gần gũi cùng con cái mỗi ngày.

Để rồi khi ta đã có tất cả mọi thứ. Thì liệu cha mẹ có còn ở nơi đó để chờ ta về nữa hay không?

Và liệu lúc ấy, tiền có thật sự còn quan trọng nữa hay không?

Thế giới có 7 tỷ người. Thì chắc chắn sẽ có cả 7 tỷ khái niệm về hạnh phúc. Vậy nên trước hết đừng mang khái niệm hạnh phúc của cá nhân mình, rồi áp đặt lên người khác. Mà quan trọng là hãy ngồi lại và lắng nghe, xem hạnh phúc của họ là gì?

Cũng đừng tự mình hy sinh hạnh phúc cho người khác. Vì đôi khi thứ mình cho đâu chắc người khác sẽ cần.

Nhưng nếu đã gọi là trao đi hạnh phúc, mà so đo tính toán, suy tính thiệt hơn, mong cầu báo đáp. Thì nó được ví như một cuộc trao đổi vì mục đích vụ lợi lẫn nhau. Đó được ví như nhiệm vụ. Chứ chẳng phải là hạnh phúc.

Còn khi bạn thật sự hạnh phúc. Thì tâm bạn sẽ luôn bao la. Bạn cho đi mà không cần nhận lại. Cho đi một cách tự nguyện. Chỉ cần người khác thấy hạnh phúc là bạn cũng sẽ hạnh phúc theo. Người hạnh phúc là giúp đỡ người khác bằng sự thấu hiểu. Chứ không áp đặt quan điểm cá nhân rồi buộc người khác phải nghe theo mình.

Hạnh phúc là không giới hạn. Hạnh phúc của mỗi người là hoàn toàn khác nhau. Vậy nên đừng phán xét hay phê bình hạnh phúc của người khác. Có đôi khi thứ ta cần không phải là hy sinh mà là làm cho bản thân hạnh phúc. Bởi khi ta hạnh phúc thì mới có thể lan toả hạnh phúc đến những người xung quanh. Đó có thể gọi là tự thân hạnh phúc.

Vậy tự thân hạnh phúc là gì?

Tự thân hạnh phúc được ví như một nhóm kĩ năng. Mà ở đó bạn sẽ không làm việc với người ngoài. Bạn chỉ làm việc với cá nhân bạn thôi. Và từ những nhóm kĩ năng đó sẽ tạo cho bạn những phẩm chất. Rồi những phẩm chất đó sẽ giúp bạn sống để tự thân hạnh phúc trước.

________________________

Bài viết này ghi lại 2 điều thay đổi lớn nhất của tôi từ khi tôi bắt đầu sống để tự thân hạnh phúc:

1. Tôi bắt đầu sống cho bản thân mình nhiều hơn

Bản chất tôi là một người hướng nội. Ít nói, ngại giao tiếp và ngại tranh giành. Quan điểm của tôi trước đây luôn là nhường nhịn. Tôi ít khi để bản thân rơi vào những tình huống xung đột hay đối đầu với người khác.

Tôi ít khi đấu tranh để tranh giành quyền lợi cho mình. Hầu hết những thứ tôi có được ngày hôm nay đều do bản thân tôi tự phấn đấu và cố gắng từng chút một.

Tôi ít khi show những thành quả mà bản thân gặt hái được. Nên mọi người ít khi biết đến những giá trị và sự cống hiến của mình. Tôi cứ âm thầm cống hiến và trao đi giá trị, với suy nghĩ “Mình cứ việc cho đi. Rồi sẽ đến ngày mình nhận lại được quả ngọt”.

Nhưng qua quá trình làm việc của bản thân và từng có cơ hội được làm việc với nhiều bạn trẻ. Tôi bắt đầu có nhiều sự thay đổi về quan niệm này.

Thế hệ gen z hiện nay được tiếp xúc khá sớm với nhiều nền tảng công nghệ hiện đại. Nơi mà bất cứ cá nhân nào cũng đều có thể được toả sáng. Được tự do thể hiện bản thân, cá tính, quan điểm riêng. Nên nền tảng công nghệ đó cũng đã ảnh hưởng phần nào đến lối sống của các bạn.

Vì vậy kể cả văn hoá công sở. Các bạn cũng bắt đầu thể hiện bản thân nhiều hơn trong công việc. Các bạn giao tiếp thoải mái hơn. Ít có khoảng cách trên dưới với sếp hơn. Và cạnh tranh nhiều hơn để chứng tỏ năng lực bản thân. Cộng tác nhiều hơn và đi kèm đó là xu hướng lợi ích cá nhân hơn.

Nhưng thật sự phải thừa nhận rằng, với sự phát triển không ngừng của xã hội ngày nay. Thì dù ở bất cứ môi trường nào. Nếu bạn không biết cách thể hiện giá trị của bản thân. Không đấu tranh đòi quyền lợi. Không biết cách bảo vệ bản thân mình. Thì chắc chắn bạn sẽ bị đào thải và thay thế.

Như câu nói hữu xạ có thể tự nhiên hương. Nhưng trong môi trường năng động và không ngừng thay đổi như hiện nay. Thì chức năng ấy có lẽ chẳng còn hiệu quả nữa. Để có thể bắt kịp theo trào lưu, lối sống năng động hiện đại. Tôi nhận ra mình phải đấu tranh cho bản thân nhiều hơn.

---

Giờ đây tôi bắt đầu biết cách để thể hiện ra giá trị của bản thân mình. Những điều tôi đã làm và cống hiến được cho tổ chức. Tôi bắt đầu học cách nói lời từ chối mỗi khi tôi bị quá tải trong công việc. Ví dụ như: Tôi đang phải làm đầu việc này, hay dự án kia, đồng nghĩa với việc tôi không thể hỗ trợ cho đồng nghiệp.

Điều này không có nghĩa là kể lể hay làm quá lên về vai trò của mình. Mà chỉ đơn giản là tôi dám nói lên tình trạng hiện tại của bản thân. Bận với công việc chính đáng. Đấu tranh để bảo vệ chính mình. Không để bản thân bị người khác lợi dụng. Bởi ranh giới giữa việc giúp đỡ, hỗ trợ hết lòng cho đồng nghiệp, và việc bị lấn lướt, lợi dụng là rất mong manh.

Bài học lớn nhất mà tôi học được rằng: Nếu bạn không biết cách tự bảo vệ bản thân. Thì cũng đừng mong rằng người khác sẽ lên tiếng và bảo vệ thay bạn.

2. Tôi ít bận tâm với những gì người khác nghĩ về mình

Từ khi tôi bắt đầu tập sống theo chủ nghĩa tối giản. Tôi dần bớt quan tâm đến ánh mắt, cái nhìn, của người khác dành cho tôi. Hoặc khi đối diện với những lời lẽ tiêu cực. Tôi tập thực hành theo quy tắc 80/20. Có nghĩa là người khác chỉ biết được về tôi 20%, còn lại 80% họ chưa hiểu gì về tôi. Nên đôi khi những lời nói tiêu cực đó không có nghĩa là đúng hoàn toàn về tôi. Và tôi cũng bắt đầu tập dần cho bản thân mình tránh xa hoặc hạn chế tiếp xúc với những người mang năng lượng tiêu cực.

Sau những biến cố mà tôi đã trải qua cả trong cuộc sống lẫn về mặt tâm lý. Tôi nhận ra rằng bản thân tôi chỉ có thể hoàn toàn được tự do và hạnh phúc thật sự, khi có thể bỏ qua những cái nhìn của người khác về mình. (mặc dù cũng có đôi lúc tôi vẫn mong muốn được người khác quý mến, yêu thương. Và tôi nghĩ có lẽ đó cũng là nhu cầu được yêu thương cơ bản của con người).

Nhưng nếu chỉ vì mong muốn được yêu thương. Mà làm mọi thứ để chiều lòng người khác thậm chí hy sinh cả quyền lợi bản thân. Thì tôi nghĩ điều đó hoàn toàn không nên. Và đây thường lại là lỗi mà đại đa số nhiều người mắc phải.

Vậy nên ta chỉ cần bỏ ngoài tai những lời nói tiêu cực. Ngừng khao khát việc có thể làm thay đổi suy nghĩ của người khác. Không còn vướng bận hay nặng lòng với suy nghĩ trả đũa lẫn nhau. Thay vào đó ta có thể dành thời gian để tập trung hoàn toàn cho mục tiêu, cuộc sống hiện tại. Chỉ khi đó ta mới thực hạnh phúc.

Hạnh phúc tự thân. Hạnh phúc mà không bị phụ thuộc vào bất kì điều gì.