Khi nhắc đến lối sống tối giản, mọi người sẽ thường nghĩ ngay đến phong cách sống của người Nhật, lối sống Bắc Âu như ‘hygge’ hay ‘lagom’ của người Thuỵ Điển.

Nhưng giờ đây phong trào sống tối giản đang được đông đảo mọi người khắp nơi trên thế giới đón nhận và thực hành. Càng nhiều người thì lại càng có nhiều định nghĩa khác nhau vì mỗi người đều có một cái nhìn và quan điểm khác nhau cho cuộc sống.

.

Tôi từng rèn luyện lối sống tối giản theo nhiều cách như tối giản công nghệ số, hạn chế kết nối và điều chỉnh lại thói quen sử dụng mạng xã hội và công nghệ số. Xoá một vài tài khoản mạng xã hội vì cảm thấy bản thân thật sự không cần thiết, tối giản kể cả trong các mối quan hệ, để dành thời gian cho bản thân, cho những kết nối chân thật và chất lượng hơn. Thực hành mindfullness để cảm nhận nhiều điều từ cuộc sống một cách chân thực. Tối giản hoá quần áo để bớt phụ thuộc vào vật chất. Và cũng dần chuyển sang chế độ ăn uống lành mạnh.

Tôi cũng đã từng rất loay hoay trong việc xác định đâu sẽ phong cách sống phù hợp cho riêng mình. Và cho tới khi tôi đọc Lagom, tôi mới nhận ra rằng, điều tôi thật sự cần là một cuộc sống lagom.

Vậy lagom là gì?

Trong từ điển Lagom có nghĩa là vừa đủ, không nhiều hơn, cũng không ít hơn, mọi thứ chỉ vừa đủ.

Có lẽ nên gọi đây là một nghệ thuật sống thì phù hợp hơn. Bởi nó nói lên được đầy đủ sự tinh tế và sắc sảo. Không ồn ào nhưng vẫn giữ được một chút nhẹ nhàng và đằm thắm.

Khi một hành động nào đó được lặp đi lặp lại, làm tới mức thành thục, tạo nên một vẻ đẹp mà bất cứ ai nhìn vào đều sẽ bị thu hút, thì đó có thể gọi là nghệ thuật. Nó đòi hỏi cảm xúc, quá trình rèn luyện lâu dài và kể cả nguồn cảm hứng nữa. Khi một người có thể làm công việc với một sự say mê, đó là lúc họ đẹp nhất và toả sáng nhất.

Rõ ràng bản thân tôi bị thu hút với phong cách sống lagom này của họ.

Chỉ với một triết lý lagom, người Thuỵ Điển đã có thể áp dụng trên mọi mặt cuộc sống của họ, ăn uống vừa đủ để thân thiện với môi trường, thời trang vừa đủ nhưng vẫn giữ được nét tinh tế và thoải mái, làm việc vừa đủ, giải trí vừa đủ và nghỉ ngơi cũng vừa đủ.

Trung bình người Thuỵ Điển chỉ làm việc 6h/ngày, bỏ qua 2 ngày cuối tuần, họ dành rất nhiều thời gian cho gia đình, cho những hoạt động giải trí, nghỉ ngơi và những sở thích cá nhân. Ấy vậy chỉ số năng lực cạnh tranh của họ lại đứng thứ 6 trên toàn cầu, không cần 8 tiếng mỗi ngày họ vẫn làm việc rất hiệu quả.

Mọi thứ thật vừa vặn và giản đơn nhưng vẫn đảm bảo được cuộc sống ở trạng thái cân bằng.

Trải nghiệm đọc sách này làm tôi nhớ đến một người bạn. Người đã học và áp dụng lối sống lagom một khoảng thời gian dài.

Mỗi khi tiếp xúc tôi luôn thắc mắc tại sao bạn ấy lại có thể toả ra một nguồn năng lượng hài hoà, bình yên và nhẹ nhàng đến như vậy. Nhìn bạn ấy thấy lúc nào cũng nhẹ nhàng, tinh tế nhưng vẫn vô cùng sâu sắc. Bạn luôn biết cách làm chủ cảm xúc bản thân. Những bài viết tôi đăng tải, bạn đều dành cho tôi những lời khen tặng và động viên một cách chân thành nhất.

Bất kì một hoạt động nào của bạn ấy, dù là những hành động nhỏ nhất nó đều toát lên một sự bình yên và thư thái. Và khi từng trang sách được mở ra, giúp tôi hiểu hơn về lối sống của người Thuỵ Điển. Khi đó tôi mới thấy rằng người bạn của mình đã thực hành lối sống lagom một cách triệt để và thuần thục như thế nào.

Quay lại với cuốn sách này. Đây thực sự là một cuốn cẩm nang chi tiết hướng dẫn người đọc những hoạt động nho nhỏ để có thể có một cuộc sống cân bằng. Không theo Phật, không theo tôn giáo, cũng chẳng đề cập nhiều đến khía cạnh tâm linh. Nhưng nhờ vậy mà tôi mới thấy rõ, họ chẳng cần bất kì một tôn giáo nào trói buộc họ lại. Họ chỉ ứng dụng những điều thật nhất, chân thành nhất, đơn giản nhất và đổi lại một cuộc sống cân bằng và hạnh phúc trọn vẹn nhất.

. . .

Đối với tôi, tối giản xuất phát từ tư duy và một lựa chọn sống bỏ bớt đi những gì không thật sự cần thiết. Không chỉ là tối giản về vật chất, những thứ bên ngoài, mà là kể cả tối giản về tinh thần, những mối quan hệ, cách làm việc, cách giao tiếp với những người xung quanh. Tối giản không gian số, cách sử dụng mạng xã hội, để dành chỗ cho những thứ tinh gọn, mang lại những giá trị mới mẻ và tích cực hơn, nhưng trong đó vẫn có được sự tự do, trọn vẹn và đủ đầy.

Điều ảnh hưởng lớn nhất từ lối sống tối giản với bản thân tôi đó là cái cách tôi tư duy, suy nghĩ và tạo ra sự lựa chọn. Càng ít đi sự lựa chọn, tôi thấy bản thân càng bĩnh tĩnh sống và hưởng thụ, biết trân trọng và nâng niu từng khoảnh khắc hiện tại.

Tôi lựa chọn tối giản là phong cách sống mà tôi sẽ theo đuổi. Và nó cũng sẽ trải dài trên nhiều mặt đời sống của tôi.

VỀ SỐ LƯỢNG QUẦN ÁO

Tôi cảm thấy là lối sống tối giản đã thật sự là ảnh hưởng rất lớn với cuộc sống của mình, đặc biệt là trong cái cách tôi tiêu thụ và lựa chọn để mua sắm.

Ví dụ như ngày trước có thể là tôi mua sắm rất nhiều thứ nhưng mà không có nhiều suy nghĩ, nhưng ngày hôm nay khi tôi lựa chọn một sản phẩm nào đó, tôi sẽ nhìn một bức tranh rộng hơn về những giá trị lâu dài mà sản phẩm đó mang lại.

Hay kể cả trang phục quần áo cũng vậy. Thay vì trước đây mỗi khi ra ngoài, tôi phải loay hoay mất rất nhiều thời gian và đắn đo xem nên mặc bộ quần áo nào ra đường để hợp mode hợp trend, thì giờ đây những trang phục tôi chọn đa số là sẽ đơn giản nhưng vẫn đủ độ bền về chất liệu để sử dụng lâu dài. Bên cạnh đó tôi vẫn ủng hộ và cân nhắc việc mua đồ cũ (second-hand) hay tái sử dụng lại những đồ mình đã có sẵn.

VỀ HƯỚNG TIẾP CẬN VÀ SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI

Ngày nay, mọi người thường trao đổi tên tài khoản mạng xã hội thay vì số điện thoại. Việc theo dõi bạn bè, gia đình, đồng nghiệp và những người xung quanh trên mạng xã hội đã trở thành một cách giữ liên lạc phổ biến của thời đại công nghệ hiện nay. Đó chính là lý do chúng ta luôn cảm thấy có một sự thôi thúc bên trong rằng lúc nào cũng phải mang theo điện thoại bên mình.

Tôi của trước đây, cũng từng sử dụng mạng xã hội để mong muốn được tương tác và kết nối với mọi người, để bản thân không phải bỏ lỡ thông tin bên ngoài. Nhưng rồi tôi lại chật vật khi nhận ra rằng mạng xã hội gần như đã chiếm hết thời gian mà tôi có trong một ngày.

Đã từng có khoảng thời gian, bất cứ tin tức nào hot, tin nào gây bức xúc là tôi ngay lập tức chia sẻ, đi kèm những bình luận nói lên quan điểm cá nhân, góc nhìn của mình, thậm chí còn đếm xem có bao nhiêu người ủng hộ và cùng quan điểm đó với tôi hay không.

Và tôi cũng đã mất rất nhiều thời gian để xoá đi những chia sẻ đó trên trang cá nhân của mình.

Còn có đôi khi tôi vô thức tiếp nhận những thông tin tiêu cực từ mạng xã hội mà không hề hay biết. Biểu hiện là bản thân thường xuyên cảm thấy khó chịu khi thấy người này, người kia khoe khoang những bức hình đi du lịch sang chảnh, những món đồ hiệu họ mới mua, hay những bữa tiệc vui vẻ cùng bạn bè mà không có mặt tôi tham dự.

Tôi đã từng sử dụng mạng xã hội không hợp lý, cũng đã từng xốc nổi, không biết cách kiểm soát cảm xúc của bản thân, làm mất đi rất nhiều thời gian của chính mình.

Tôi từng có thói quen liên tục kiểm tra điện thoại trong ngày, luôn sợ phải bỏ lỡ một thông tin nào đó mà mọi người đang bàn tán trên mạng xã hội. Thậm chí, trong các buổi gặp mặt bạn bè, tôi cũng hay lướt điện thoại như một thói quen, thay vì nên dành sự chú tâm và tôn trọng cho người đối diện.

Tôi vô thức bị cuốn vào vòng xoáy đó, mặt trái của mạng xã hội đem lại cho tôi những vấn đề về sức khoẻ tinh thần, hội chứng sợ bỏ lỡ, so sánh bản thân với người khác, cảm thấy thua kém và ghen tị, áp lực sống giả tạo, không dám được là chính mình.

Vậy nên, tôi đã suy nghĩ lại về cách sử dụng mạng xã hội của mình như việc tôi bắt đầu thiết lập ranh giới cho việc sử dụng mạng xã hội bằng việc tắt thông báo trên những ứng dụng điện thoại.

Đến bây giờ, tôi cũng bắt đầu chọn lọc thông tin, tôi chỉ chia sẻ những thông tin tích cực mang lại giá trị hữu ích cho những người xung quanh. Chủ động unfollow và ngừng theo dõi những người có nguồn năng lượng tiêu cực hay than vãn trên mạng xã hội.

Tôi sẽ quy định khung thời gian để truy cập vào facebook và chủ yếu là những tương tác với cộng đồng mà tôi đang tham gia, để kết nối, trao đổi và học hỏi lẫn nhau. Mỗi tuần tôi chỉ đăng tải một bức ảnh kèm theo bài viết về bất kì dự án nào mà tôi đang thực hiện. Đó là cách để tôi kết nối và lưu trữ kho thông tin về các dự án mà mình từng làm.

Mạng xã hội không xấu, vấn đề là chúng ta đôi khi đang quá lạm dụng vào chúng mà thôi.

Dọn dẹp không gian số khiến cho cuộc sống của tôi dường như bớt hối hả và rối ren hơn hẳn, từ đó tôi có cơ hội để dành cho những hoạt động quan hơn trong cuộc sống.

Tiếp xúc mạng xã hội một cách có chủ đích đã mang lại cho tôi một cái nhìn rõ ràng mà bấy lâu nay tôi không biết mình đang thiếu. Khi có thể đứng bên ngoài và quan sát tôi mới thấy rằng thế giới này có vô vàn điều thú vị cần khám phá.

Giờ đây tôi có thể thoải mái và tận hưởng giây phút bình yên và trọn vẹn hơn khi ở ngoài vòng xoáy mạng xã hội.

VỀ NHỮNG MỐI QUAN HỆ

Tôi bắt đầu áp dụng quy tắc 80/20 vào trong mối quan hệ xã hội của mình.

Tôi nhận ra rằng, trong khoảng 80 người quen biết, chỉ khoảng 20 người thực sự quan tâm và luôn mong muốn điều tốt nhất đến với tôi. Số còn lại phần nhiều là những mối quan hệ xã giao, bạn trên mạng xã hội, hoặc những người có liên lạc nhưng chưa bao giờ gặp mặt ngoài đời.

Khi bắt đầu nhận ra điều này, tôi mới thấy rằng trước đây bản thân đã mất quá nhiều thời gian để giao tiếp và xã giao với những người không thật sự quan tâm đến tôi, và họ cũng không mang lại cho tôi nhiều nguồn năng lượng tích cực.

Từ khi bắt đầu tối giản hoá cuộc sống, tôi dần thanh lọc và tối giản những mối quan hệ không cần thiết xung quanh, bỏ bớt đi những mối quan hệ tiêu cực, không còn dành nhiều thời gian để chiều lòng, hay làm vừa ý những người không thực sự tốt với tôi.

Tôi đặt ra ranh giới cho những mối quan hệ bản thân thấy không phù hợp, tôi sẽ vẫn tương tác trao đổi nhưng sẽ dành ít thời gian hơn, và chỉ trao đổi những thông tin cần thiết. Thay vào đó, tôi dành thời gian của mình để kết nối và xây dựng những mối quan hệ tích cực. Như các thành viên thân thiết trong gia đình, những người bạn cũ, và một số người không quen thân nhưng luôn dõi theo và động viên tôi.

Đối với tôi sống tối giản không chỉ là việc lượt bớt đi những thứ không thật sự cần thiết, mà bên cạnh đó còn là việc dành thời gian cho những điều ưu tiên, những gì thật sự quan trọng và cần thiết (ví dụ như thời gian quý giá tôi sẽ dành nhiều hơn cho gia đình, cho những người thương yêu, hay cho chính bản thân tôi) thay vì tiêu tốn thời gian cho mạng xã hội hay những hoạt động mua sắm không cần thiết.

. . .

Khi tôi quyết định đi theo lối sống này, tôi biết cách sắp xếp cuộc sống mình tốt hơn. Tôi có được sự dũng cảm khi bỏ bớt đi những thứ không cần thiết, có được sự bình an để biết bản thân đang thật sự cần điều gì, có được niềm tin vào những giá trị lâu dài.

Đối với tôi, một khi đã theo chủ nghĩa này thì tôi không muốn quay lại lối sống cũ nữa. Bởi khi nhìn lại lối sống cũ rối ren, nó khiến tôi phải luôn trong tình trạng mệt mỏi vì phải bận tâm và kiểm soát quá nhiều thứ, từ những vật dụng hằng ngày, thói quen, sở thích cho đến những mối quan hệ xung quanh. Tôi dành sự ưu tiên cho những việc giúp ích cho sự phát triển cá nhân và tình cảm riêng của tôi đối với mọi người.

Tối giản là lựa chọn của tôi, những điều tôi thấy bản thân đang cần nhất ngay thời điểm đó, chứ không có nghĩa là sự đánh đổi hay hy sinh một thứ gì cả. Chỉ là tôi cảm thấy cần bỏ bớt những thứ thừa thãi trong cuộc sống, để đón những điều tốt đẹp hơn.

Khi có thể chọn ra những gì thật sự quan trọng với chính mình, thì mọi thứ sẽ trở nên bền vững hơn.

Không phải lúc nào ta cũng đi ra ngoài tìm kiếm những thứ mới, mà đôi lúc là cần dành thời gian để bản thân được chiêm nghiệm về những thứ xung quanh. Và khi chọn ra được đâu là những giá trị mà bản thân đang cần, đó là lúc ta thấy cuộc sống đủ đầy và trọn vẹn nhất, khi ấy sẽ không còn phải đi tìm thêm bất kì điều gì khác nữa.

Nhưng tối giản không phải là tiêu cực bắt buộc tất cả mọi thứ phải ít đi, mà đôi khi một vài khía cạnh vẫn cần có được sự phong phú và đủ đầy.

Ví dụ như liên quan đến việc đọc sách của tôi vậy, tôi thực sự không muốn tối giản lượng sách giấy của mình chút nào. Mặc dù vẫn có thể nghe sách nói, nghe podcast, xem ebook, nhưng sách giấy vẫn luôn là lựa chọn ưu tiên của tôi. Và trong tương lai, tôi còn muốn sưu tập thêm nhiều sách mới hay hơn, để tối đa hơn tủ sách của mình.

Nhưng không phải ai cũng cần theo lối sống tối giản mới có thể trở thành một con người tân tiến, bởi vẫn có những người chọn cách sống tối đa nhưng họ vẫn hạnh phúc đấy thôi. Không ai có thể bắt buộc ai đi theo lối sống này.

Lối sống tối giản không có luật lệ gì cả, cũng không có phương pháp nào là đúng hay sai. Đó là tuỳ thuộc vào sự lựa chọn ở mỗi người mà thôi. Nếu quá đặt nặng vấn đề tối giản là phải thế này hay thế kia, để rồi làm cho bản thân phải loay hoay, đầu óc mệt mỏi, vậy là ta cũng chưa sống tối giản rồi.

Sự tối giản ở đây không còn là một cái típ nữa hay là cái cách mà chúng ta sử dụng, mà cái tối giản ở đây là cái cách mà tôi tổ chức lại để mọi thứ có thể đạt được hiệu quả tốt nhất mà thôi.

Cuộc sống hạnh phúc là được thoải mái sống và trải nghiệm theo cách riêng của mình.

—

Như TT. Thích Tánh Tuệ (Như Nhiên) từng viết:

Thời buổi này ăn nhanh tiêu hóa chậm
Biết tận chân trời nhưng chẳng biết chung quanh
Nhà ngói nhiều hơn những nhà tranh
Sao tất bật, loài người như Robot?

Kiến thức nhiều mà hành vi dại dột
Thành công bề ngoài mà thất bại bề trong
Sống tiện nghi nhưng vật chất quay mòng
Iphone mất, cứ như mù đôi mắt

Thời buổi này lượng nhiều mà phẩm giảm
Kiếm sống nhiều.. mà cuộc sống chẳng là bao
Và yêu cuồng sống vội kiểu phong trào
Người hóa kiếp thiêu thân.. thời hiện đại.

. . .

.

.

,