Tôi của nhiều năm về trước, thừa nhận bản thân mình yêu và yêu sai cách như hầu hết mọi người. Khi ở tuổi đôi mươi, tình yêu mình trải nghiệm là tình yêu của sự kiểm soát, luôn muốn đối phương phải chiều theo ý mình.

Tình yêu xuất phát từ sự đam mê ban đầu, chỉ muốn đối phương phải đối tốt với mình, hiểu mình, chăm sóc mình, mà bản thân mình lại chẳng bao giờ chịu dành thời gian để hiểu họ.

Tôi tự hỏi: “Liệu mình có thật sự yêu chính con người họ không, hay mình đang yêu một hình mẫu lý tưởng nào đó mà mình mong muốn họ phải trở thành.” Và tình yêu như thế cũng chóng tàn, như một ngọn lửa với những rạo rực, say mê chỉ bùng nổ thuở dạo đầu.

Tình thương lại khác. Tình thương là mong muốn mang lại sự tốt đẹp và tập trung vào nhu cầu của đối phương.

Sẽ có lúc họ làm ta đau bởi những lời nói, cảm xúc hay đôi khi là những hành động. Nhưng nếu ta chịu dành ra thời gian để có thể lắng nghe và thấu hiểu họ, thì ta hiểu rằng: Một người làm người khác tổn thương thì có thể trước đó họ cũng đầy thương tổn. Khi hiểu và thương như thế, thay vì tấn công họ, ta sẽ dành thêm thời gian kiên nhẫn ở cạnh và chữa lành những tổn thương.

Khi ta có thể lắng nghe và thấu hiểu người khác, khi ấy là lúc tình thương dần xuất hiện, một cách thiêng liêng nhất, đẹp đẽ nhất, không cầu kì, không phô trương, mà đơn thuần chỉ là xuất phát từ sự quan tâm chân thật nhất.

Đôi khi tình thương chỉ đơn giản là sự hiện diện, là khả năng ở bên cạnh người kia khi họ cần, một cách trọn vẹn. Và khi tình thương đủ sự sâu sắc và chân thành, ta sẽ nhận ra rằng ta không cần phải đòi hỏi người kia mang lại điều gì cho mình, vì để có một người để thương đã là một điều tuyệt vời.

Tình thương đó không chỉ có trong mối quan hệ tình yêu đôi lứa, mà đôi khi cả những mối quan hệ với những người xung quanh, những người thân trong gia đình, vẫn rất cần sự hiện diện của một tình thương.

Điều kiện về vật chất có thể cho bạn một cuộc sống thoải mái, nhưng đừng nên coi đó là mục tiêu cuối cùng và để rồi quên đi những mối quan hệ quan trọng. Hãy dành thời gian để có thể thật sự lắng nghe và quan tâm đến những người thân yêu của mình.

. . .

–Thế nào là lắng nghe với lòng xót thương?

–Làm sao để có thể tiếp tục lắng nghe với tâm từ bi khi những lời người kia nói đụng tới những vết thương sẵn có trong tâm?

Thông thường chúng ta sẽ làm gì để giao tiếp với những người chúng ta có ấn tượng xấu. Chúng ta có thể sẽ lờ đi và hợp lý hoá rằng họ không hợp với mình đâu, để rồi chúng ta không cố gắng cho mối quan hệ đó nữa. Dù rằng những khó khăn đó nó chỉ đến từ một vài trải nghiệm đầu tiên mà thôi.

Ta thường có cái nhìn phiến diện về người khác, ta dễ áp đặt định kiến của bản thân lên những người mà ta đã có ấn tượng xấu trước đó, mà ít khi chịu ngồi lại quan sát mọi điều cho kĩ càng.

Ta không nhìn thấy được những hạt giống khổ đau và tổn thương đang ẩn sâu bên trong họ và rồi ta nghĩ rằng mình sẽ không thể tha thứ được, không chấp nhận được, không thể yêu thương được, bởi vì người kia đã nói những lời làm cõi lòng ta tan nát.

Nhưng nếu ta dành thời gian để ngồi lại và soi xét (trong đạo Phật hay gọi là phép quán chiếu), thì ta sẽ thấy rằng, sở dĩ người khác nói những lời làm ta tổn thương vì bên trong họ đang có quá nhiều khổ đau, bực dọc mà không biết cách quản lý và chuyển hoá. Nên một cách vô thức họ lại truyền nguồn năng lượng khổ đau, tiêu cực đó cho những người xung quanh.

Thấy được sự thật là người ấy đang khổ, đang không có lối thoát và ta mong muốn được giúp đỡ, khi ấy trong ta trỗi dậy một tình thương từ tận đáy lòng mình.

Đó là lúc hạt giống từ bi bên trong ta đang được tưới tẩm và nảy nở hằng ngày. Rồi một lẽ tự nhiên ta thấy mình có khả năng tha thứ, chấp nhận và thương yêu. Ta mong muốn được chia sẻ với người đó, mong muốn họ có thể vơi bớt đi những khổ đau đang chất chứa trong lòng. Tất cả đều xuất phát từ ý tốt, từ tâm yêu thương bên trong chính ta.

Đó là lúc hạt giống tình thương đã được tưới tẩm bằng sự quán chiếu, trở thành nguồn năng lượng giúp ta có thể lắng nghe người khác với lòng xót thương.

Đó là bí quyết của sự thực tập. Đó là phép lạ của tâm từ bi.

(Trích từ: “Một cuốn sách về trò chuyện bằng an“)