Càng đọc nhiều, cũng hiểu biết thêm một chút, mới thấy bản thân mình nhỏ bé trước cuộc sống, giống hạt cát giữa sa mạc, mỗi người chúng ta là một phần của vũ trụ và là để tạo nên vũ trụ. Đôi khi sự kiêu ngạo là xuất phát từ việc bản thân vẫn nghĩ mình là quan trọng nhất mà không biết rằng thật ra mình chỉ là một hạt cát trên sa mạc, là một phần của vũ trụ bao la rộng lớn này thôi. Bởi có những câu chuyện, những quyển sách, những câu nói những câu kinh, đôi khi đọc đến lần thứ ba, thứ tư bản thân mới vỡ lẽ ra: à thì ra là….

Đừng tự hào tự cho bản thân là người hiểu biết, người hiểu biết không bao giờ phê phán người kém may mắn hơn mình mà là biết cúi xuống nâng đỡ nhau cùng bước. Làm được thế vốn không dễ dàng chút nào. Bởi ngoài một trái tim hồn nhiên, rộng mở, không phán xét còn phải có một trái tim đầy sự hiểu biết dàng cho sự việc, cho người, cho đời nữa.

“Biết nghĩa là không biết, không biết nghĩa là biết, thế mới là biết. Một người hiểu biết thật sự biết rằng mình không biết gì cả. Đó là sự không biết vô cùng sâu sắc.”

Có những lúc ngỡ rằng bản thân đã đi và biết rất nhiều, vậy mà nhìn lại thì chỉ mới quẩn quanh. Có những con đường tưởng chừng như ngõ cụt, bế tắc vậy mà lại chứa đựng một ánh sáng nhiệm màu. Có những chuyện ngỡ rằng mình đã biết rõ, nhưng khi nhìn lại thấy rất mơ hồ. Có những lúc tưởng chừng như mình đã rất vững chãi, vậy mà có khi chỉ một câu nói mà lại bật khóc giữa đời thường.

Giá như giọt nước mắt có thể làm nỗi đau bé lại, giá như tiếng thở dài có thể làm đêm tối qua mau, giá như một phép màu nào đó bỗng chốc khiến mọi nỗi đau hay gánh nặng trở nên nhẹ tênh.

Socrates đã nói: “Khi còn trẻ, ta nghĩ rằng mình biết mọi thứ; khi trưởng thành hơn một chút, ta cũng nhận thức rằng có quá nhiều điều mình không biết. Khi già hơn chút nữa, ta trở nên bối rối bởi vì ta từng biết nhiều khi còn trẻ, và giờ ta biết ngày càng ít. Và cuối cùng hiện trước khi chết, ta chẳng biết gì”.

Ngày trước bản thân còn nhỏ bé nên cũng sợ đủ điều, cái gì cũng sợ, sợ thất bại, sợ bị đánh giá, sợ bị chỉ trích, sợ sai, sợ bản thân không làm được.

Còn bây giờ tự thấy bản thân cũng đã có nhiều sự thay đổi, không phải là không sợ nữa, mà là vốn dĩ đã hiểu được nhiều điều hơn, hiểu hơn về chính mình, hiểu hơn về cuộc đời, cũng hiểu hơn về đám đông xã hội. Thật ra miệng là của người khác, họ nói điều gì, chỉ trích điều gì là quyền của họ, đó là điều bản thân mình không kiểm soát được. Có đôi khi những lời họ nói ra chỉ do bộc phát nhất thời, không xuất phát từ ý xấu, chỉ là nói ra để giải toả, để nhẹ lòng hơn mà thôi. Bởi cuộc đời mà, ai chẳng có khó khăn, chẳng có áp lực, chỉ là cách họ giải toả đôi khi lại làm tổn thương người khác.

Có khi nói xong rồi họ cũng quên mất, chỉ có mình là người nghe, là còn giữ lại trong lòng những câu nói ấy, rồi đau đớn, vật vả, khổ sở, dằn vặt trái tim mình mỗi khi nhớ lại.

Cuối cùng mình là người tự trói chính mình.

“Thứ làm con người ta đau khổ, không phải là bản thân sự việc, mà là cái cách người ta đánh giá về những sự việc đó” – Epictetus.

Sư ông cũng từng nói: Vui buồn sướng khổ, thoắt là hiện thực thoắt là chiêm bao mà. Vui buồn và sướng khổ của cuộc đời, vốn chẳng phải do chuyện gì xảy ra, mà do cách chúng ta nhìn nhận và đối diện thế nào. Cách ta tư duy về một vấn đề, sẽ định hình nên thực tại của ta, và cả những cảm nhận mà trong lòng ta có.

Mỗi bước chân đi là bao nhiêu mối nhân duyên gộp lại.

Vẫn giữ lòng biết ơn, biết thương, sự kết nối với thiên nhiên với muôn loài để thấy rằng cuộc đời này đáng sống biết bao.

Và dù có sự đến đi thế nào đi nữa, bản thân vẫn sẵn sàng đón nhận, không hối tiếc, không đổ lỗi, bởi ngày qua mình đã sống hết lòng.

Không phải là cuộc sống không còn những vấn đề, hay đã buông bỏ hết tất cả mà thực ra mỗi ngày trôi qua vẫn phải sống đấy thôi, chỉ là đón nhận mọi chuyện xảy đến với tâm thế bình thản hơn, bớt cuống cuồng để mình rơi vào vòng xoáy hoảng loạn, không còn những bão tố, cũng không còn muốn mọi chuyện phải khác đi nữa.

Có lẽ khi đã đi qua những tổn thương, khi đứng giữa ánh sáng và bóng tối, những lần giận, những lần ghét, thì mới có thể hiểu và thương được.

Tôi đơn giản sẽ nhận ra nỗi đau. Tôi không chỉ trích nó, tôi không biện minh cho nó, tôi chỉ đau khổ thôi. Tôi theo dõi và cố gắng hiểu điều gì đó. Không phải tại sao có sự đau khổ, không phải nguyên nhân của đau khổ là gì, mà là chuyện gì thực sự đang xảy ra. Vậy nên bất cứ một cơn đau nào, một mất mát nào, bão giông nào… cũng đều có ý nghĩa, đó là thông điệp của vũ trụ muốn mình rẽ qua một lối khác tốt đẹp hơn.

Trường đời là trường học vĩ đại nhất và chứa đựng nhiều bài học nhất mà. Trường đời khác trường học ở chỗ, trong trường học mình được dạy trước rồi mới thực hành sau, còn trường đời mình sẽ thực nghiệm trước rồi mới rút ra những bài học.

Những năm tháng tuổi trẻ, những tham vọng điên cuồng, ai cũng muốn mình là người về nhất, ai cũng muốn có được quyền lực chỉ để được người khác tôn vinh, chú ý đến, cũng chỉ vì muốn sự hiện hữu của bản thân được nổi bật nhất. Ai cũng có một thời tuổi trẻ ngông cuồng háo thắng, ai cũng từng đi qua con đường hừng hực của sức trẻ để chinh phục những công danh, đôi khi cái giá của công danh đó phải đổi lấy bằng những vết thương lòng sâu thẳm.

Mấy ai chịu lùi lại, chậm lại, lùi về phía sau, mấy ai chấp nhận bước đi với đôi chân chậm rãi, mấy ai chấp nhận làm ngọn đèn đường trong đêm âm thầm cuối đầu soi sáng.

Người về sau cùng có khi vẫn tự hào, nếu như họ biết ghi nhận những nỗ lực của mình. Người về nhất có khi lại chẳng vui, vì chưa đạt đến như kỳ vọng của họ đặt ra. Nếu như có thể làm chủ bản thân và biết chọn cho mình cách nhìn nhận đúng đắn, tôi tin, dù cuộc đời có bày ra trước mắt ta những gì, ta cũng sẽ có đủ sự khôn ngoan để chuyển hóa nó thành những điều tích cực. Đôi khi một con người, một sự việc, một câu chuyện, tốt xấu đều là do ở cách mình nhìn nhận, mình có đủ hiểu và đủ thương hay không thôi.

Ai cũng có thể mắc sai lầm và ai rồi cũng sẽ vấp ngã, có bình yên nào mà không đánh đổi đâu. Ví như hãy nhìn những người với thân hình săn chắc, những số đo hoàn hảo so với chuẩn chung của đám đông, mà không trải qua quá tình, những ngày tháng kiên trì luyện tập, cẩn thận khắc khe trong từng chế độ ăn đến giấc ngủ.

Ví như chưa từng có một ai mạnh mẽ, vững an, điềm tĩnh mà có quá khứ dễ dàng cả. Khi nhìn thấy một người có được sự điềm tĩnh trầm lặng, thì đằng sau họ là cả một quá khứ tổn thương, sai lầm và vấp ngã.

.

.

.

.